کتاب جنگل استراتژی (Strategy Safari)
یکی از بهترین کتاب ها در زمینه استراتژی کتاب جنگل استراتژی (Strategy Safari) مینتزبرگ است. همیشه در استراتژی دیدگاه های متفاوت و گاها متضاد دیده می شود. دانشمندان و متخصصان استراتژی هر کدام تعاریف متعددی از استراتژی ارائه می دهند و از آن در نوشته هایشان به کار می برند. اختلافها صرفاً در حد معنای یک واژه نیست؛ بلکه در مرحلهی اجرا و پیادهسازی استراتژی نیز، مدیران و صاحبنظران، فرایندها و مسیرهای بسیار متفاوتی را بهکار میگیرند.
اگر با این تنوع آشنا نباشید و آن را به رسمیت نشناسید، به سرعت در دنیای پیچیده و درهم استراتژی، گیج و سردرگم خواهید شد و گرفتار بازیِ درست و نادرست در استراتژی خواهید شد: اینکه چه کسی استراتژی را درست فهمیده و چه کسی درک درستی از آن ندارد.
ما این کتاب را به کسانی پیشنهاد می کنیم که محیط های باز را به محیط های بسته ترجیح می دهند. مینتزبرگ- آلشتراند- لمپل
با خواندن چند جمله ی منتخب از فصل اول کتاب، میتوان به درک بهتر پیام مینتزبرگ و همکارانش کمک کرد.
ما همان انسانها در اتاق تاریک هستیم و استراتژی، فیلِ داستان است.
چون هیچکس چشمی ندارد که بتواند تمام هیکل فیل را یکجا ببینید، هر کس دستش به قسمتی از بدن فیل میرسد و دربارهی آن حرف میزند.
قطعاً اگر قطعات جداشدهی یک فیل را به یکدیگر بچسبانیم، به یک فیل [زنده] نمیرسیم. فیل چیزی بیش از این است.
اما به هر حال برای درک کلیت یک موجود، از شناخت تک تک اجزاء آن بینیاز نمیشویم.
شاید فیل، در یک خرطوم خلاصه نشود؛ اما بیتردید، فیل خرطوم دارد و دشوار است که فیلها را بدون توجه به خرطوم آنها درک کنیم.
ما هم در این کتاب، نمیتوانیم فیلِ استراتژی را به شما نشان بدهیم. اما شاید راه یافتن آن را پیش پایتان قرار دهیم.
هنگام ورود به دنیای استراتژی، باید آماده رویارویی با دیدگاه های متنوع و گاه متضاد باشید. در غیر اینصورت مطالعه ی استراتژی شما را سردرگم خواهد کرد.
معرفی کتاب جنگل استراتژی (Strategy Safari)
کتاب جنگل استراتژی در سال ۱۹۹۸ منتشر شده است. از جامعیت کتاب، همین بس که اکنون پس از دو دهه، هنوز جایگاه خود را نهتنها به عنوان یک کتاب کلاسیک، بلکه در جایگاه یک کتاب عمیق آموزنده و کاربردی حفظ کرده و خواندن آن، هرگز حس قدیمی بودن یا کهنهشدن را به خواننده القا نمیکند.
مینتزبرگ و همکارانش، چنانکه در فصل اول کتاب میگویند، حدود ۲۰۰۰ منبع مختلف را مرور کردهاند و کوشیدهاند دیدگاههای مختلف در زمینهی استراتژی را طبقهبندی کنند.
آنها در نهایت به این نتیجه رسیدند که استراتژی در ذهن و زبان نویسندگان، متفکران و مدیران، با ده معنای مختلف به کار میرود. در کتاب جنگل استراتژی، هر یک از این دیدگاهها با عنوان یک مکتب (School) در استراتژی معرفی شدهاند.
رابطهی مکاتب استراتژی با یکدیگر چگونه است؟
رابطهی مکتبهای مختلف استراتژی، یکی از مهمترین نکاتی است که مینتزگ به آن توجه دارد: «مکاتب استراتژی یکدیگر را نقض نمیکنند؛ بلکه هر یک از زاویهی متفاوتی به استراتژی نگاه میکنند.»
مینتزبرگ در ابتدای کتاب خود به حکایت فیل در تاریکی اشاره میکند و توضیح میدهد که رابطهی مکاتب مختلف استراتژی با دانش استراتژی نیز از جنس رابطهی همان انسانها با فیل است.