عادت چیست و چگونه ساخته می شود؟ تمام ناگفته های عادت کردن و ترک عادت
عادت بک نوع رفتار کاملا ناخودآگاهانه است که فرد ممکن است در طول یک روز بیش از چندین بار آن را انجام بدهد و حتی متوجه شود که آنرا انجام داده است. اما عادت چیست؟ در فرهنگ لغت از عادت به این صورت تعریف کرده است: ۱ – خو کردن به چیزی خوگر شدن معتاد شدن. ۲ – معمول گشتن متداول شدن . ۳ – انس گرفتن به الفت گرفتن به. عادت ها دو گونه هستند بد و خوب. اما عادتی خوب است که ما آن را به صورت کاملا آگاهانه در ضمیر ناخودآگاه خود نهادینه کرده باشیم. عادت باید در راستای اهداف زندگی فرد باشد تا بتوان به آن عنوان عادت خوب را اطلاق کرد. با ما در چارگوشه همراه باشید تا بیشتر درباره عادت بدانیم.
شکل گیری عادت ها در انسان
قبل از اینکه کسی بخواهید یک عادت را تغییر دهید، ابتدا باید بدانید که این کلمه «عادت»-ی که راجع به آن صحبت میکنیم چه چیز هستش، و اینکه چطور شکل می گیرد؟ قبل از اینکه بخواهیم یک عادت را تغییر دهیم، ابتدا باید به درستی آن را بشناسیم، بفهمیم که آن ها چه هستند و چگونه شکل میگیرند.
خب به زبان خیلی ساده، ماجرا از آنجا شروع میشود که اگر شما به چیزی فکر کنید و آن را مدام و مدام اجرا کنید، آن عمل تبدیل به یک عادت میشود. به گفتهی دانشگاه کالج لندن، شکلگیری یک عادت جدید ۶۶ روز زمان میبرد.
اما انجام چنین کاری یعنی ایجاد یک عادت جدید، فقط روی کاغذ راحت است.
شما میتوانید ۶۶ روز هر روز یک ساعت کتاب بخوانید تا کتابخوانی تبدیل به عادت تان شود؟ خب کمی دشوار است… اما شدنی است و اگر انگیزه لازم را داشته باشید، میتوانید این عادت جدید را در خود ایجاد کنید.
ذهن انسان طی ۵۰۰۰ سال به طور مداوم طوری برنامهریزی شده تا همه چیز را سیاه و سفید ببیند.
به همین خاطر است که ما یاد گرفتیم تا اگر چیزی را نمیتوانیم تغییر دهیم، به جای اینکه باور کنیم که آنها قابلیت تغییر و سازگاری دارند بگوییم همین است و کاری نمیتوان کرد.
به همین خاطر، ایجاد عادتهای جدیدی که شما در انجام آن ثابت قدم بمانید، بسیار چالشبرانگیز است؛ زیرا شما باید در ذهن خود به جنگ آن عادت قدیمی که میخواهد جایش را به عادت جدید بدهد بروید.
آگاهی از این شیوه تفکر انسان بسیار حیاتی است تا بتوانیم ارادهی لازم برای تغییر آنچه را که میخواهیم بدست آوریم. برای یک انسان هیچ محدودیتی در عمل وجود ندارد، اما این عادت ها و برداشت های فکری مخرب باعث شده که ما خود را در دام محدودیتها ببینیم.
عادت ها تغییر نمیکنند
و تنها با عادتهای جدیدی جایگزین میشوند…
برای اینکه به سرعت با تغییر سازگار شویم، در کنار همهی مطالب گفته شده، دانستن این مسئله بسیار حیاتی است که بدانید عادت های قدیمی ناگهان غیب نمیشوند بلکه جای خود را به عادتهای جدید و بهتری میدهند.
از طرفی بدن و ذهن ما هم این مسئله را میدانند و به همین خاطر در برابر تغییر مقاومت میکنند؛ به این خاطر است که عادتها به راحتی جایگزین نمیشوند. اکثر مردم فکر میکنند بسیاری از عادتهای بد انسانها بخاطر استرس و خستگی ایجاد میشوند، دو عنصری که به طور مستقیم بر روی ذهن و بدن و مقاومت آن ها در مقابل عادتهای جدید تأثیر میگذارند.
به خاطر این مقاومت ذاتی انسانها در مقابل تغییر، ۹۸% افراد تصور میکنند که فکر کردن به اینکه تغییر یک عادت فرآیندی بلندمدت است، آنها را به مقاومت بیشتری در مقابل این تغییر وا میدارد… در صورتی که اینطور نیست !
انسانها در تغییر عادت های خود ناتوان نیستند و فقط کافیست راه و روش آنرا پیدا یادبگیرد.
تا اینجا یاد گرفتید که:
- عادات آنی شکل نمیگیرند و آنی هم تغییر نمیکنند.
- عادات اکتسابی اند و برای ایجاد عادات جدید تمرین و پافشاری لازم است.
- شما عادتی را نمیتوانید حذف کنید، مگر اینکه با عادتی بهتر جایگزین کنید.
تغییر صبوری، ارادهی جدی و ثباتقدم میخواهد.
ایجاد یک عادت جدید چقدر طول می کشد؟
برای ایجاد یک عادت جدید نیاز به یک دوره زمانی مناسب دارید و این دوره زمانی در هر فرد متفاوت است. سرعت ایجاد الگوی عادت جدید با شدت احساساتی تعیین می شود که با آن تصمیم همراه است تا فعالیت در راهی خاص آغاز شود.
بسیاری افراد در مورد کاهش وزن و تناسب اندام فکر می کنند، حرف می زنند و راه حل هایی ارائه می دهند. این کار ممکن است سال ها طول بکشد. سپس یک روز دکترها می گویند «اگر وزن خود را کاهش ندهی و وضعیت فیزیکی خود را بهبود نبخشی، در معرض خطر مرگز زودهنگام قرار داری.»
چگونگی یک عادت جدید
طی سال ها، روشی ساده، قدرتمند و اثبات شده برای پرورش عادتی جدید تعیین شد که بسیار شبیه دستور پخت غذا در آشپرخانه است. شما می توانید آن را برای ایجاد هر عادتی به کار ببرید. با گذشت زمان ایجاد عادت هایی که می خواهید و تلفیق آن با شخصیت تان آسان تر و آسان تر می شوند.
۱- تصمیم بگیرید
ابتدا تصمیم بگیرید. به روشنی تصمیم بگیرید که قصد دارید در تمامی موارد و هر زمان که رفتاری لازم بود، به روشی خاص عمل کنید. برای مثال اگر تصمیم می گیرید که هر روز صبح زود بیدار شوید و ورزش کنید، ساعت خود را برای زمانی خاص تنظیم کنید و وقتی زنگ به صدا در می آید، بلافاصله بلندشوید، لباس های ورزشی تان را بپوشید و جلسه ورزش خود را آغاز کنید.
۲- هرگز در عادت های جدیدتان استثنا قائل نشوید
دوم، در مرحله شکل گیری، هرگز نگذارید استثنایی در الگوی عادت جدیدتان به وجود بیاید. هرگز بهانه نیاورید و توجیه نکنید. اگر به این نتیجه رسیده اید که هر روز ساعت شش صبح از خواب بیدا شوید، خود را مجبور کنید که ساعت شش صبح بلند شوید تا زمانی که انجام این کار به صورت خودکار انجام شود.
۳- به دیگران بگویید که رفتار جدیدی را تمرین می کنید.
سوم، به دیگران بگویید که قصد دارید رفتار خاصی را تمرین کنید. بسیار جالب توجه است که وقتی می دانید دیگران در حال تماشای شما هستند تا ببینند عزم دنبال کردن راهتان را دارید، چقدر عزم و نظم تان بیشتر می شود.
۴- عادت جدید خود را در ذهن به تصویر بکشید
چهارم، خود را در حال اجرا یا رفتاری خاص در موقعیتی خاص به تصویر بکشید. هر چه بیشتر خود را به گونه ای تصور کنید که گویی از قبل آن عادت جدید را داشته اید. این رفتار جدید با سرعت بیشتری به وسیله ذهن ناخودآگاهتان پذیرفته شده و اتوماتیک می شود.
۵- یک جمله تاکیدی بسازید
پنجم، یک جمله تاکیدی ای بسازید و بارها و بارها با خودتان تکرار کنید. این تکرار باعث افزایش سرعت پرورش عادت جدید می شود. برای مثال، می توانید چیزی شبیه این جمله بگویید که «من هر روز صبح ساعت شش از خواب بیدار می شوم!» این کلام را پیش از خواب با خود تکرار کنید. در بیشتر موارد، به طور خودکار پیش از اینکه ساعت تان زنگ بزند، بیدار می شوید و به زودی دیگر نیازی به زنگ ساعت ندارید.
۶- اصرار بورزید
ششم، بر رفتار جدید اصرار بورزید تا چنان خودکار و آسان شود که اگر آن را انجام ندهید احساس ناراحتی کنید.
۷- به خود جایزه بدهید
هفتم، و مهم تر از همه اینکه برای تمرین عادت جدید به خودتان جایزه بدهید. هر بار که به خود جایزه می دهید، آن رفتار را دوباره تایید می کنید و دوباره خود را تشویق می کنید. به زودی، در سطح ناخودآگاه، لذت پاداش آن رفتار را با خود رفتار همراه می کنید. نیروی مثبتی را که به صورت ناخودآگاه به دنبال آن هستید با انجام رفتار یا عادت جدید به دست می آورید.
تا به اینجا درباره اینکه عادت چیست و چگونه به وجود می آید آگاه شدم و دانستیم که اگر بخواهیم عادت جدید خودمون ایجاد کنیم باید چی کار کنیم و چه مراحلی را طی کنیم تا یک عادت جدید در ما به وچود بیاید. حالا اگر بخواهیم که یک عادت را ترک کنیم باید چی کار انجام بدیم. ما در ادامه این مقاله به شما خواهیم گفت؛ بنابراین با مجله چارگوشه همراه باشید.
مراحل ترک عادت
به مدت ده روز (۱۰ روز) دروننگری کنید
پیدا کردن مشکلآفرینترینِ عادت معمولا آسان است. برای نمونه عادتهایی که در زمان ارزیابیهای عملکرد شرکت سروکلهشان پیدا میشود یا جرقهی جروبحث با همسرتان را میزند. زمانی که عادتی را که باید تغییر کند مشخص کردید، چالش اصلی، پیدا کردن آن چیزهایی است که شما را به انجام آن برمیانگیزد. این کار از آنچه به نظر میرسد سختتر است به خصوص اگر عادت در شما ریشه دوانده باشد و ناخودآگاه آن را انجام بدهید.
اگر زمان کافی به این مرحله اختصاص دهید، میتوانید به ریشهها پی ببرید. شاید در رانندگی بابت سرعت غیر مجاز مرتبا جریمه میشوید. با دروننگری ممکن است متوجه شوید که هر وقت محل کار را با خلقی تنگ ترک کردهاید با سرعت بالا رانندگی کردهاید. یا متوجه شوید وقتی خوراکیهای ناسالم میخورید که تحت فشار هستید. دروننگری، راهی برای کشف سرچشمهی عادتهایی است که سعی دارید آنها را ترک کنید. ۱۰ روز ابتداییِ تلاش برای ترک عادت، بینش عمیقی از منشاءهای عادتتان فراهم میکند که باید مراقبشان باشید.
یه مدت یک ماه (۳۰ روز) به دنیا خبر دهید
پاسخگویی برای ترک عادت، عامل تعیینکنندهای محسوب میشود. در این مرحله، با هر کسی که میتوانید (دربارهی عادتی که قرار است ترک کنید) همصحبت میشوید. این شبکهای از پاسخگویی است که به صورت شفاهی آن را شکل میدهید. هرچه بیشتر به صورت شفاهی ترک عادتتان را با دیگران در میان بگذارید زمانیکه ارادهتان سست شود احتمال اینکه دیگران به شما اخطار بدهند بیشتر خواهد شد. اجازه دهید بقیه بدانند که واقعا به تذکر آنها نیاز دارید. توجه داشته باشید ممکن است لازم باشد که به آنها یادآوری کنید، زیرا فراموش کردن و عقبنشینی برای آنها به همان آسانیای است که شما ممکن است از ترک عادت ناامید شوید.
به مدت بیست و شش روز (۲۶ روز) مراقب محرکهای بازگشت باشید
همچنان که مرحلهی آخر این راه سخت را میپیمایید برای رخ دادن چند اشتباه، که برای همه اتفاق میافتد، خودتان را آماده کنید. تنها مراقب الگوی مشترک پدیدآورندهی این اشتباهات باشید. اگر میبینید در شرایط خاصی عادتتان برمیگردد، هوشمندانه است تا زمانی که آن عادت بد کاملا نابود نشده از آن شرایط به طور کامل اجتناب کنید. به طور معمول فرق بین موفقیت و شکست در این بازهی زمانی، مربوط به جلوگیری از غافلگیر شدن به وسیلهی انگیزانندههاست؛ در بازهای که احساس میکنید عادتی را ترک کردهاید.
روز آخر (روز ۶۷) به خودتان پاداش دهید
میتوانید بگویید ترک عادت بد، به خودیِ خود یک پاداش است، البته که همینطور است. اما چرا فرصت جشن گرفتن را از دست بدهیم؟ فقط این جشن را با خوشگذراندن با انجام عادتی که به تازگی ترک کردهاید برگزار نکنید! شما باید از این فرصت برای فکر کردن و انتخاب عادت بعدیای که میخواهید ترک کنید بهره ببرید.
نکته خیلی مهم در هنگام ترک عادت
برای موفقیت در ترک یک عادت باید بالاترین انگیزهها را داشته باشید؛ انگیزههایی که در ادامهی این راه به شما کمک کنند. به رفتارهای جایگزین برای یک عادت فکر کنید؛ البته مطمئن شوید که این رفتار مثبت است. برای مثال جایگزین کردن استعمال مواد مخدر با غذا خوردن، رفتار مثبتی نیست و تنها فریبدهنده است.
نکتهی آخر این است که صبور باشید. هر چقدر زمان بیشتری را به انجام یک عادت اختصاص دهید، رها کردن آن نیز بیشتر به طول میانجامد.
همچنین اطراف خود را از افراد حامی پر کنید. افرادی که در همه شرایط حامی شما هستند و به شما انرژی می دهند، میدانند که میتوانید موفق شوید و در کنار آنها بودن انرژی شما را چند برابر می کند.
این افراد مثبت اندیش برای موفقیت و رسیدن به هدف لازم و ضروری هستند. پس تا میتوانید از افراد منفیباف دوری کنید و اطراف خود را پر از افراد مثبتاندیش و حامی کنید
کلام آخر
ایجاد یک عادت جدی و همینطور ترک آن عادت به آسانی اتفاق نمیافتد و نیازمند تلاش و پشتکار و هزینه از نوع زمان است. داشتن برنامه منظم در این راه کمک شایانی به شما عزیزان می کند و انجام این کار را برای شما تا حدی آسان و قابل تحمل می کند. ممکن است در این راه شکست بخورید چون ترک عادت به شدت سخت است و هر کسی توانایی آن را ندارد و فقط افرادی با اراده پولادین می توانند عادت های مضر را از زندگی خود بیرون کنند و بجای آن بسیاری از عادت های مفید و کارآمد را جایگزین کنند.