رهــبری یا مــدیـریت مسئله اینست؟
در همه جا وقتی حرف از کــار گروهی و گروه می شود همه انتظار دارد که یک نفر در راس باشد تا بتواند کــار گروهی را اداره کند. اما فردی که در راس اســت دو نقش را میتواند ایفا کند رهــبری و یا مــدیـریت. در سیستم قدیم بیشتر مــدیـریت حرف اول را میزد و مــدیـر کــار ها را به اعضا می سپرد و از آنها نتیجه را دریافت میکرد و اگر فردی در انجام وظایف خود کوتاهی می کیرد مورد تنبیه قرار میگرفت و البته این نوع سیستم هدایتی در هزاره سوم و قرن 21 کماکان به قوت خود باقی اســت.
اما روز به روز تاثیر خود را در سیستم های اداری و مــدیـریتی از دست میدهد زیرا کــارایی آن نسبت به سیستم مــدیـریتی جدیدتر یعنی رهــبری کمتر اســت. در مقابل رهــبری ویژیگی هایی دارد که بیشتر با روحیه کــار گروهی سازگار اســت و بهره وری از کــار ها را افزایش داده اســت. در ادامه چارگوشه مطلبی پیرامون تفاوت رهــبری و مــدیـریت تحریر کرده اســت تا بیشتر با این دو مقوله آشنا شویم با چارگوشه همراه باشید.
تعریف مــدیـریت
مــدیـریت شامل کنترل یک گروه یا مجموعهای از اشخاص برای رسیدن به هدفی خاص اســت. مــدیـران نمونه وظیفه برنامهریزی، سنجش، نظارت، هماهنگی، حل مسائل، اســتخدام و اخراج را به عهده دارند. در بیانی دیگر مــدیـریت عبارت اســت از پروسهای که از طریق برنامه ریزی، اســتخدام، سازماندهی و اســتفاده صحیح از منابع مالی، فیزیکی، انسانی و تکنولوژی برای رسیدن به یک یا چندین هدف مشخص به طور مؤثر اســتفاده نماید.
تعریف رهــبری
رهــبری عبارت اســت از توانایی اعمال نفوذ بر افراد یا گروهها در جهت دستیابی به هدف. رهــبر به شخصی اطلاق میگردد که دارای اعتماد به نفس بالا، اراده آهنین، جدیت و تحرک جسمی باشد که این صفات و شخصیت کــاریزماتیک٬ باعث ایجاد قدرت اعمال نفوذ در گروهها و افراد گردد.
تفاوت رهــبری و مــدیـریت در چیست؟
مــدیـر واکنش گراســت، رهــبر خلاق اســت
به عنوان یک مــدیـر، دستورالعملها از قبل به شما داده میشود و در هنگام اتفاقات بد یا خوب، بر حسب همان برنامه پیشین عمل میشود؛ اما رهــبر از اینها فراتر میرود. اگر یک رهــبر قدرتمند باشید تغییرات را از قبل پیش بینی میکنید و برای آن آماده میشوید، تیمتان را به سوی امنیت هدایت میکنید و سودتان نیز در این جهت بیشتر میشود. رهــبران خلاق معمولا رفتار آرامی دارند و خودشان را با شرایط منطبق میکنند.
آنها همچنین به تیمشان اعتماد دارند که میتواند از پس هر چالشی بربیاید. این موضوع باعث میشود که تنش گروه کم شود و اضطراب کمتری داشته باشند و بدانند که در مواقعی که همه چیز طبق نقشه پیش نمیرود یک راه جایگزین وجود دارد. البته با این وجود، رهــبران خوب باید نقشهای مــدیـریتی و رهــبری را با هم داشته باشند.
مــدیـر کــارمند دارد، رهــبر پیرو دارد
در یک شرکت کوچک، یک مــدیـر خوب گروهی بین پنج الی ده نفر را مــدیـریت میکند. تیم شما ثابت اســت، شما به موقعیتها واکنش نشان میدهید و تیمتان به شما گزارش میدهند. اما به عنوان یک رهــبر، هم تیم خودتان هم اعضای تیمهای دیگر برای درخواســت کمک نزد شما میآیند. ایده پردازی و تصمیم گیری قاطع یکی از راههای رهــبریست و افزایش چندین برابری ارزش کسب و کــارتان میگردد.
رهــبران، تیمشان را نیز برای رهــبر شدن پرورش میدهند. آنها با بررسی اینکه هر کدام از کــارکنانش با آموزش و منابع صحیح به چه جایگاهی میتوانند برسند، این کــار را انجام میدهند و زیاد نگران این نیستند که کــارکنانشان در حال حاضر در چه جایگاهی هستند.
مــدیـر گروه را مــدیـریت میکند، رهــبر تیم ایجاد میکند
این مورد کمی مشابه مورد قبل اســت. مــدیـر کــارکنانش را مــدیـریت میکند ولی یک رهــبر خودش را به عنوان کــارگردان میبیند. از نظر او هر فرد، فقط عضوی از یک گروه نیست بلکه مثل جزئی از یک چرخ دنده برای حرکت و ادامه راه کل مجموعه لازم و ضروری اســت. این یک تغییر نگرش اساسی اســت که باعث میشود کــارکنان بهترین عملکرد را داشته باشند.
مــدیـر مسئولیتها را واگذار میکند، رهــبر مسئولیتها را میپذیرد
مــدیـران وظایفشان را به دیگران محول میکنند. آنها همچنین تقصیرها را نیز به گردن دیگران میاندازند. شاید ما هم با مــدیـرانی برخورد کرده باشیم که میخواهند ایدهی جدیدشان را به اجرا بگذارند اما با این حال وقتی رئیسشان از آنها میپرسد که قضیه چیست و چه اتفاقی افتاده او اظهار بی اطلاعی میکند. اگر میخواهید که به عنوان یک رهــبر مورد احترام قرار بگیرید، نباید این رفتار را انجام دهید زیرا رهــبرها مسئولیت اعمالشان را بر عهده میگیرند.
رهــبران کــاری که باید انجام شود را انجام میدهند
مواقعی پیش میآید که شرایط واقعا سخت میشود. ممکن اســت مجبور شوید افراد تیمتان را بیرون کنید، یا اینکه به آنها بگویید که حقوقشان کاهش مییابد یا باید اضافه کــاری داشته باشند. نکته اصلی در مورد یک رهــبر قدرتمند این اســت که در این مواقع کــاری که لازم اســت را انجام میدهند.
رهــبر باشیم یا مــدیـر؟
حال که تفاوت مــدیـریت و رهــبری در سازمان را آموختیم، میتوانیم تصمیم بگیریم که کدام یک از این نقشها را به خود بگیریم.
به عنوان یک فرد لازم نیست همزمان دو نقش را به خود بگیریم، اما یک سازمان یا یک تیم به هر دو نقش نیاز دارد. باید با توجه به افرادی که در سازمان داریم، نوع رفتار با آنها و نوع نقش خود را به عنوان راس سازمان در نظر بگیریم.
واقعیت این اســت که تفاوت مــدیـریت و رهــبری آنچنان که گفتیم هم چشمگیر نیست، بیشتر رفتارها و تصمیمگیریها یکسان هستند، اما در ظاهر متفاوت به نظر میرسند. در زمان تصمیمگیریها باید بر نتایج تمرکز کنیم و با توجه به نتیجۀ مورد نظر، مــدیـر یا رهــبر باشیم.
توصیه میکنیم اگر در ایفای نقش مــدیـریت یا رهــبری ضعف دارید میتوانید فردی که توانایی چشمگیری در این حوزه دارد را در مجموعه خود اســتخدام کنید.