در زندگی عصر جدید اینتـرنـت اشیاء (Internet of Things) دیگر یک مفهوم تخصصی نیست و حداقل اسم آن چند باری به گوشمان خورده. این روزها در بارهی اینتـرنـت اشیاء بسیار میشنویم، مایکروسافت، گوگل، سامسونگ، کوالکام، الجی و دیگر کمپانیهای فعال در حوزهی فناوری تلاش میکنند تا پیش از باقی شرکتها به یک پلتفرم جامع برسند. اما وقتی که می خواهیم درمورد آن بیشتر بدانیم و دست به دامن گوگل می شویم، اکثر تعاریف ارائه شده بسیار تخصصی هستـند. اما این تضمین را به شما می دهیم که جای خوبی آمده اید و در این پست قصد دارم IoT را به ساده ترین شکل ممکن تعریف کنم و ببینید که چگونه می تواند بر شما و سبک زندگی تان اثر بگذارد.
تعریف ساده و غیرتخصصی اینتـرنـت اشیاء (IOT)
شما الان این مطلب را با چه ابزاری می خوانید؟ شاید روبروی کامپیوتر نشسته اید یا گوشی همراه و یا تبلت به دست دارید. در هر صورت، این وسیله به اینتـرنـت متصل اسـت.
اتصال به اینتـرنـت مسئله شگفت انگیزی اسـت و مزیت هایی را به زندگی ما اضافه کرده که قبل از آن وجود نداشتند. احتمالا تلفن همراه را قبل از هوشمند شدن به خاطر می آورید. با اسـتفاده از آنها می شد تماس برقرار کرد یا پیام های کوتاه فرستاد. اما حالا گوشی های هوشمند مثل یک دوست برایمان هستـند که بدون آن نمی توان فیلم تماشا کرد، کتاب خواند یا با دوستان دیگر از هر جای دنیا تماس تصویری برقرار کرد. البته اینها گوشه ای از قابلیت های گوشی هوشمند هستـند.
نکته بسیار جالب اینجاسـت ما میتوانیم علاوه بر وصل کردن گوش های همراه و رایانه های شخصی و با تبلت هایمان، دیگر وسایل را هم وصل کرد در واقع همه وسایل الکتریکی که ما میشناسیم قادر هستـند تا به اینتـرنـت وصل بشوند. جالبه، نیست؟
در حالت کلی میتوان گفت اینتـرنـت اشیاء شبکهای از اشیاءء فیزیکی تعبیه شده با قطعات الکترونیکی، نرم افزار، سنسـورها و اتصالات اسـت تا آنها توسط تبادل اطلاعات با تولید کننده، اپراتور و یا دستگاههای دیگر قادر به ارائه ارزش و خدمات بیشتر باشند. هر کدام از اعضاء اینتـرنـت اشیاءء به تنهایی توسط سیستم تعبیه شده در آن، قادر به شناسایی اسـت و همچنین میتواند با زیر ساخت اینتـرنـتِ موجود نیز تعامل داشته باشد. اینتـرنـت اشیاء مفهومی محاسباتی اسـت برای توصیف آیندهای که در آن اشیاءی فیزیکی یکی پس از دیگری به اینتـرنـت وصل میشوند و با اشیاءی دیگر در ارتباط قرار میگیرند. در این تکنولوژی به هر چیز یک شناسه «ID» منحصر به فرد و همچنین یک IP تعلق میگیرد که بتواند دادهها را برای پایگاه داده مشخص شده ارسال کنند.
اگر بخواهم IoT را در یک جمله تعریف کنم: اینتـرنـت اشیاء یعنی متصل کردن هر چیزی در دنیا به اینتـرنـت. فکر می کنم دیگر به خاطر پیچیدگی تعریف گیج نشده اید و حالا گستردگی موضوع به قدری اسـت که نمی توانید چیزی درمورد آن متصور شوید. نگران نباشید. آن را هم در ادامه حل می کنیم.
اینتـرنـت اشیاء چگونه کار می کند؟
یک سیستم کامل IoT از چهار بخش مجزا تشکیل می شود: سنسـور/ دستگاه، اتصال، پردازش داده ها و رابط کاربری. در ادامه، چگونگی عملکرد اینتـرنـت اشیاء از طریق این چهار بخش را توضیح می دهیم.
ابتدا، سنسـور یا دستگاه حاوی چند سنسـور، اطلاعات را از محیط جمع آوری می کند. این اطلاعات ممکن اسـت به سادگی میزان دما یا پیچیدگی بررسی ویدیو باشد.
سپس، اطلاعات به ابر یا کلود ارسال می شوند. سنسـور یا سنسـورها می توانند از طریق روش های مختلفی مثل سلولی، ماهواره ای، وای فای، بلوتوث و شبکه دوربرد با توان پایین (LPWAN) اطلاعات را به ابر منتقل کند یا مستقیما با اترنت به ابر متصل شود.
وقتی داده ها به کلود می رسند، نرم افزار پردازش هایی را روی آن انجام می دهد. کلود ممکن اسـت خیلی ساده باشد و تنها میزان دما و مقایسه آن با دمای مطلوب خانواده را بررسی کند و یا مانند آنهایی که تصویر دوربین های امنیتی را برای پیدا کردن مزاحم چک می کنند، پیچیده باشد.
در آخر، اطلاعات به نحوی برای کاربر نهایی قابل اسـتفاده می شوند. این کار ممکن اسـت با یک هشدار (ایمیل، sms، زنگ خطر و غیره) صورت بگیرد. برای مثال، زمانی که دمای سردخانه در یک کارخانه خیلی بالا برود، یک پیام هشدار به گوشی فرد متصدی ارسال می شود. بسته به کاربرد سنسـور و تنظیمات آن، شاید کاربر اقدام به انجام کارها از راه دور و با اسـتفاده از گوشی همراه هوشمند کند و یا سنسـور بطور خودکار، کارها را انجام دهد (مثلا دمای سرد خانه را تا حد مطلوب کاهش دهد).
چرا IoT مهم اسـت؟ آیا نقشی در زندگی ما ایفا می کند؟
در کل، IoT سطح آگاهی ما از دنیای اطراف را بالا می برد و پلتفرمی اسـت که به تغییر شرایط در محیط واکنش نشان داده و می گوید که حواسش روی ما جمع اسـت. در اینجا، به کاربردهای بزرگ و مهم آن می پردازیم.
- ستاد بحران هوشمند
- قابلیت پیش بینی با دقت بر جزئیات،
- سرکوب شرایط مسبب آتش سوزی جنگل ها قبل از اینکه از کنترل خارج یا حتی شروع شوند،
- قادر به ساختن تیم های ستاد بحران و امداد رسانی برای سریع ترین واکنش در برابر مدیریت تخلیه مناطق مورد نظر؛
مدیریت شهری هوشمند
اینتـرنـت اشیاءء با اتوماسیون و خودکار سازی مدیریت ترافیک شهرها و شهرستان ها؛ ایجاد پارکینگ های هوشمند؛ خودکار سازی اسـتفاده از امکانات، تولید و توزیع در مقیاس بزرگ در کنار کاهش پسماندها و ضایعات می تواند مدیریت شهری را با توجه به ظرفیت ها و سیستم های موجود بهبود بخشد.
مراقبت هوشمند از سلامتی
اینتـرنـت اشیاء وجود لباس هایی برای تشخیص مشکلات سلامتی قبل از بروز آنها، آماده کردن داروهای حیاتی در مواقع ضروری برای بیمار و خبر کردن اعضای خانواده بیمار در مواقع لزوم را ممکن می سازد.
خانه هوشمند
شاید بتوان گفت که IoT بیشتر و زودتر از هر مکان دیگری، به خانه ها نفوذ کرده اسـت. وجود یخچال، لباسشویی، اسپیکر و وسایل هوشمند دیگر برایمان به قدری عادی شده که شاید به نحوه عملکرد و منشا هوشمند بودنشان فکر نکنیم. به تازگی، IoT در گجت های دیگری مثل پرده هوشمند، سیستم امنیتی هوشمند، سنسـور دما و رطوبت هوشمند و بسیاری تجهیزات دیگر به خانه های هوشمند راه پیدا کرده و باعث افزایش رفاه و راحتی شده اسـت.
چالش های اینتـرنـت اشیاء
چالشهای بسیاری برای اینتـرنـت اشیاء وجود دارد. یکی از این چالشها، مسائل فنی در حول دستگاههایی اسـت که اطلاعات ما را رد و بدل میکنند؛ این چالشها مشکلات بخش سختافزار و بخش نرمافزاری را در بر میگیرد. عمر باتری، تعمیر و نگهداری، قابلیت همکاری و سازگاری جزو این مشکلات محسوب میشوند. در واقع مشکلات بسیاری حول دادههای بزرگی که قرار اسـت توسط دستگاههای هوشمند تبادل شوند وجود دارند. از همه مهمتر مشکلات امنیتی و حریم خصوصی نیز وجود دارد؛ هیچ کس دوست ندارد خانهی هوشمندش هک شود! یا حتی بیمارستانی که کاملا هوشمند اسـت از راه دور بتوان به آن نفوذ کرد. همانطوری که ما از منازل کوچک هوشمند به سمت شهرهای بزرگ و هوشمند که دارای سیستم حمل و نقل هوشمند هستـند حرکت میکنیم، این مشکلات نیز پیچیدهتر و بیشتر شده و به مراتب برطرف کردن آنها نیز دشوار خواهد شد. اینتـرنـت اشیاء از دید کاربر یک گام بزرگی را در جهت پیشرفت برداشته اسـت؛ این اتفاق زمانی رخ داد که مدیرعامل شرکت سامسونگ اعلام کرد که تمامی محصولات سامسونگ تا ۵ سال آینده اینتـرنـت اشیاء را به همراه خواهند داشت. اگر سال ۲۰۲۰ برای شما خیلی دور به نظر میآید، سامسونگ این بازه را کمتر کرده و گفته حداقل تا سال ۲۰۱۷ حدود ۹۰٪ از محصولات این شرکت وارد بستر اینتـرنـت اشیاءء میشوند. برنامهی سامسونگ برای تمامی محصولات خود از جمله لباسشویی، واحد تهویه مطبوع و حتی اجاق گازها و مایکروویوها را شامل میشود.
مدیر عامل سامسونگ با اشاره به اینکه اینتـرنـت اشیاء برای اسـتفاده کاربر باید یکپارچه شود، گفت:
جهت یکپارچه سازی اینتـرنـت اشیاء بین کاربران، ما باید یک اکوسیستم باز را برای این فناوری ایجاد کنیم، و در آیندهای نزدیک تمامی محصولات و تجهیزات ما به این سیستم جدید مجهز شده و ما اطمینان حاصل خواهیم کرد که تمامی مشتریان ما به این اکوسیستم متصل شوند.
نتیجه گیری
همهی این تکنولوژیها برای مصرف کننده و مشتری جالب به نظر میرسد. در پروژههای بزرگ اینتـرنـت اشیاء بودجههای بزرگی نیز صرف خواهند شد. کسب و کارهای بزرگ در ساختمانهای هوشمند و شهرهای هوشمند که در آنها دستگاههای اینتـرنـت اشیاء فعال شده اسـت وجود دارند. تمامی زیرساختهای لازم برای دستگاههای اینتـرنـت اشیاء و پردازشهای end-to-end که از دستگاههای اینتـرنـت اشیاء اسـتفاده میکنند، فعال شده اسـت. هرآنچه که تصور کنید از زباله تا برق، تاکسی، خطوط تولید و دیگر دستگاهها میتوانند از اینتـرنـت اشیاء اسـتفاده کنند. سرمایه گذاری اولیه در این کسب و کار بالا خواهد بود اما با پیاده سازی این فناوری و فواید آن میتوان در بازهی زمانی بلند مدت در وقت و هزینه صرفه جویی کرد. انقلای اینتـرنـت اشیاء در حال شروع و پیشرفت اسـت، در طی چند سال آینده نیز پیشرفتهای چشمگیری را خواهد داشت. زمانی که ما به تجربهی یکپارچه را از اینتـرنـت اشیاء رسیدیم بسیاری از موارد جالب را تجربه کرده و همچنین در آیندهای نزدیک نوآوریهای بسیاری را از برندهای متخصص و معروف خواهیم دید.